Wspinaczka jak każdy sport jest dla zawodnika źródłem radości i satysfakcji. Poprawia sprawność fizyczną, wpływa na siłę charakteru oraz wytrwałość w dążeniu do celu. Aby zacząć ją uprawiać, nie trzeba dużych pieniędzy – wystarczy przyjść na ściankę i wypożyczyć niezbędny sprzęt. Później naukę wspinania można kontynuować na łonie natury: na skałkach oraz w górach. Wbrew licznym opiniom, sztuka nie jest elitarna, o czym piszemy poniżej.
Za początek współczesnej wspinaczki górskiej uznaje się pierwsze wejście na Mont Blanc. Pionierami w tej dziedzinie byli pod koniec XVIII wieku Michel Paccard oraz Jacques Balmat. Kolejnym kamieniem milowym było sto lat później wejście na Matterhorn.
Pierwszym ośmiotysięcznikiem zdobytym w 1950 była Annapurna. Trzy lata później historycznego wyczynu dokonał Edmund Hillary, który jako pierwszy człowiek wszedł na najwyższy szczyt świata Mount Everest. Koronę Himalajów, czyli wszystkie ośmiotysięczniki zdobył w 1986 roku Reinhold Messner. Rok później sztuka ta udała się Jerzemu Kukuczce, polskiej legendzie himalaizmu.
Wspinaczka dla początkujących
Ale nie trzeba Himalajów, aby uprawiać wspinaczkę górską. Wspinaczka to różne aktywności fizyczne – na ściance wspinaczkowej, na skałkach i w górach. Zdecydowanie najbardziej popularną i jednocześnie dostępną formą tego sportu jest wspinanie na ściankach. W każdym większym mieście są miejsca, gdzie można zacząć wspinać się bez większych wydatków.
Zaczynając zajęcia wspinaczkowe, warto wybrać miejsce, gdzie otrzymasz pomoc instruktorską oraz wypożyczysz sprzęt. Warto jednak wyposażyć się w dobrej jakości buty wspinaczkowe oraz wygodne, niekrępujące ruchów ubranie. Ważne jest także wybranie doświadczonego i kompetentnego instruktora. Osoba taka musi posiadać specjalne uprawnienia państwowe, które umożliwiają jej prowadzenie kursów wspinaczkowych.
Początkujący wspinacze powinni zdecydować, co chcą uprawiać: wspinaczkę sportową czy bouldering. Ta pierwsza to wspinanie z liną, która zapewnia bezpieczeństwo. Bouldering polega na wspinaniu się na niewielkie wysokości bez liny, ale nad grubymi materacami. Trening na ściance przygotowuje do wspinania się po kamieniach. W każdych warunkach najważniejsza jest bezpieczna wspinaczka.
Sprzęt wspinaczkowy
Wspinaczka górska uchodzi za sport ekstremalny, dlatego wymaga dosyć dobrej kondycji fizycznej oraz siły i umiejętności. Konieczne jest także posiadanie odpowiedniego sprzętu wspinaczkowego. Nie jest to tani ekwipunek, ale na początek przygody ze wspinaniem nie trzeba inwestować w drogi sprzęt.
Aby wspinać się w terenie, potrzebujemy kask wspinaczkowy, buty wspinaczkowe, uprząż wspinaczkową, liną wspinaczkową, przyrządy do asekuracji (karabinek, ekspres, wytrzymała taśma) oraz magnezję (specjalny proszek, który zapobiega poceniu się rąk).
Zalety wspinaczki dla zdrowia
Sport wspinaczkowy jest rodzajem aktywnego wypoczynku, który uaktywnia pracę prawie wszystkich mięśni. W pierwszej kolejności wzmacnia ręce, palce, mięśnie klatki piersiowej, pleców i pośladków. Wysiłek o średniej intensywności pozytywnie wpływa na serce zarówno w trakcie wysiłku, jak i podczas spoczynku, co zapobiega odkładaniu się złogów cholesterolu w tętnicach. Wraz ze wzmocnieniem serca, zwiększa się wydajność płuc.
Wspinaczka dla dzieci wymaga sporego wydatku energetycznego, przez co zapobiega otyłości. Wzmacnia mięśnie głębokie ciała, a w szczególności grzbietu, dzięki czemu usprawnia koordynację ruchową i poprawia stabilizację kręgosłupa. Ma to ogromne znaczenie w leczeniu wad postawy. Trening na ściance pomaga zwiększyć mobilność w stawach, co jest szczególnie ważne u dzieci, które wiele godzin dziennie spędzają w szkolnej ławce. Wspinaczka poprawia koordynację wzrokową, co pomaga w czytaniu i pisaniu.
Trening przed wspinaniem
Powiadają, że trening czyni mistrza. Doświadczeni wspinacze twierdzą, że najważniejsza jest regularność. Dlatego radzą, aby ćwiczyć przynajmniej 3-4 razy w tygodniu. Podczas treningu należy skupić się na wytrzymałości, technice oraz mobilności. Ważny jest także trening palców. Należy stopniowo zwiększać intensywność oraz czas trwania ćwiczeń.
Przed treningiem pamiętaj o rozgrzewce, a po zakończeniu ćwiczeń o rozciąganiu. Trening rozciągający pomaga zwiększyć zakres ruchu kończyn oraz zmniejszyć ryzyko kontuzji. Wytrenowanie określonych grup mięśniowych pomoże we wspinaczce. Na nogi warto więc wykonywać martwy ciąg, przysiady oraz zakroki, a także ćwiczyć na bieżni, którą możesz ustawić na odpowiednie obciążenie, wchodząc pod górę.
Polskie rejony wspinaczkowe
Najpopularniejsze trasy wspinaczkowe w Polsce znajdują się na terenach górzystych na południu, ale także na północy znajdziemy miejsca, gdzie można wspinać się na skałki. Za raj dla amatorów wspinaczki uchodzi Jura Krakowsko-Częstochowska, gdzie pierwsze kroki stawiali wybitni polscy himalaiści, np. Jerzy Kukuczka czy Janusz Majer.
Doświadczeni wspinacze polecają m.in. Skałki w Olsztynie koło Częstochowy, Skałki w Łutowcu, Skałki Podlesickie, Dolinę Będkowska oraz Dolinę Kobylańską koło Krakowa. W Tatrach dobrymi miejscówkami są Setka na Zadnim Kościelcu, Grań Kościelców na Hali Gąsienicowej, Żabi Koń, Droga Uznańskiego na Zadnim Mnichu czy Staflova na Wołowej Turni po słowackiej stronie.
Najlepsze miejsca na wspinaczkę
Wspinaczka to świetny sposób na aktywny wypoczynek w skałach. Wielu doświadczonych wspinaczy uważa, że najlepsze miejsca do uprawiania tego sportu znajdziemy na Podkarpaciu (Kamień Leski!), na terenie dawnego kamieniołomu Stokówka w Górach Świętokrzyskich, w Górach Stołowych oraz w Sokolikach i Rudawach Janowickich w Sudetach.
